Finowie praktykują saunę od około 2 tysięcy lat i jest ona mocno zakorzeniona w tradycji narodowej. Owa tradycja jest tak samo obecna w fińskiej tożsamości, jak fiński żytni chleb. W 2016 roku ustalono, iż w Finlandii znajduje się 2 miliony saun, obsługujących ponad 5,5 mln ludzi.
Najstarszymi znanymi saunami były doły wykopane na zboczu, ze zwałem kamieni w narożniku, które miały być rozgrzane. Po pewnym czasie to rozwiązanie przeistoczyło się w cztero-narożnikową, drewnianą chatę z surową podłogą (ziemia) oraz z piecem bez komina, która służyła zarówno za miejsce do mieszkania oraz do zażywania kąpieli. Podczas kąpieli, kiedy piec był w użyciu, pomieszczenie sauny było wypełnione dymem, który znikał po pewnym czasie, ale zostawiał za sobą wyraźny zapach. Sauny użytkowane w ten sposób wracają do mody. W Finlandii jest ich obecnie w użyciu ponad 500. Następna adaptacja sauny, to dodanie komina do pieca, który mógł być nagrzany przez długi okres czasu.
U podstaw, sauna była wpisana w krajobraz życia wiejskiego. Z czasem jednak zaczęła być wdrażana również w życie miejskie, kiedy to Finowie masowo przenosili się ze wsi do miast. Pierwsze miejskie sauny były budowane na dziedzińcach, na zewnątrz obszarów mieszkalnych, jako osobne pomieszczenia przy domach lub blokach, gdzie były współdzielone przez rodziny zamieszkujące sąsiedztwo. W większości miast zbudowano również sauny publiczne. Sauna odgrywała, i odgrywa cały czas, ogromną rolę w życiu przeciętnej rodziny fińskiej, gdzie aż do lat 30-stych XIX wieku, większość kobiet rodziła dzieci w sterylnym pomieszczeniu sauny. Jeszcze dziś rodziny fińskie wspólnie zażywają cały czas kąpieli. Pierwszy minister Finlandii, a późniejszy prezydent, Urho Kekkonen, urodził się w saunie dymnej.
Większość Finów cieszy się sauną, przynajmniej raz na tydzień, jednak wielu użytkuje sauny na codzień, w szczególności latem. W opini Finów, nie jesteś idealnie czysty, aż do momentu, gdy nie zażyjesz kąpieli w saunie. Dziś już wiemy, a Finowie wiedzieli zawsze, aby umyć skórę najefektywniej, pory w skórze muszą zostać otwarte. Kiedy to średnowieczna Europa oraz cała arystokracja miała obsesję na punkcie perfumowania ciała, Finowie myli się parą.
Finowie muszą mieć saunę i wszędzie ją ze sobą zabierać, gdziekolwiek się nie udadzą. W 1936 rodku sauna została zbudowana we Wiosce Olimpijskiej w Döbernitz, specjalnie dla fińskich lekkoatletów biorących udział a Olimpiadzie w Berlinie. Kiedy Organizacja Narodów Zjednoczonych wysłała żołnierzy fińskich do Eritrea, pierwszym budynkiem jaki wzniesiono była sauna. W Kosowie było 20 saun, obsługujących 300 żołnierzy. Poza oczywistą higieną, ciepło sauny zabija wiele bakterii i insektów, takich jak wszy. Wiedza ta została użyta podczas Wojny zimowej oraz Wojny kontynuacyjnej z Rosją, gdzie żołnierze fińscy mieli ze sobą mobilne sauny zarówno dla nich samych jak i dla ich wyposażenia. Pozwoliło im to ograniczyć problemy związane z chorobami, gdzie Rosjanie mocno ucierpieli w wyniku gorączki plamistej.
źródło: discoveringfinland.com